Biuletyn Obywateli RP – marzec 2018
Obywatele RP stanęli naprzeciw narodowców w 11 miastach w Polsce. 51 osób złożyło autodonosy do prokuratury w akcie obywatelskiego nieposłuszeństwa przeciwko nowelizacji ustawy o IPN. Zobacz, co się wydarzyło w marcu
Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych
1 i 3 marca Obywatele RP zorganizowali demonstracje przeciwko szerzeniu nacjonalistycznych treści i fałszowaniu historii podczas obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Była to pierwsza akcja uliczna Obywateli RP, którą można określić jako ogólnopolską. Część akcji miała charakter kontrdemonstracji lub blokad przeciwko manifestacjom nacjonalistów, część upamiętnienia dziecięcych ofiar podziemia zbrojnego. Odbyły się one w Bydgoszczy, Częstochowie, Kaliszu, Katowicach, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Piotrkowie Trybunalskim (jednoosobowa pikieta), Rzeszowie, Warszawie i Wrocławiu. Niektóre z akcji organizowane były samodzielnie przez Obywateli RP, część robiliśmy razem z innymi organizacjami.
Warszawa
Start marszu nacjonalistów zaplanowano spod Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL przy ul. Rakowieckiej. Wcześniej odbywały się tam państwowe uroczystości z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy. W marszu wzięło udział ponad 350 osób, dotarł do pl. Trzech Krzyży.
W odpowiedzi około 50-osobowa grupa Obywateli RP i sympatyków podjęła próbę pokojowego, bezprzemocowego protestu. Utworzono blokady siedzące przy ul. Wiśniowej oraz naprzeciw MSWiA. Policjanci spychali protestujących na chodnik, przyciskając do ściany, siedzących w proteście znosili, następnie legitymowali.
Za próby blokowania lub zakłócania trasy marszu narodowców wiele osób legitymowano też w innych miejscach – na ul. Puławskiej, czy w Al. Ujazdowskich. Podczas blokady marszu doszło do licznych przejawów przemocy ze strony policji. W proteście przeciwko tym nadużyciom, 9 marca Obywatele RP stanęli w pikiecie protestacyjnej przed mokotowskim komisariatem policji przy ul. Malczewskiego.
W trakcie zajść z 1 marca wylegitymowano 79 osób, wobec 34 osób skierowano wniosek o ukaranie do sądu, 9 osobom wystawiono mandaty, 2 osoby zatrzymano pod zarzutem zniszczenia mienia i naruszenia nietykalności policjanta.
Obecnie Obywatele RP otrzymują wezwania na przesłuchania za udział w blokadach – zarzut art. 52 par. 2 pkt 1.
Rzeszów
Grupka Obywateli RP zorganizowała pikietę przeciw marszowi ONR. Narodowcy żądali od policji, by usunęła pikietujących. Policja stwierdziła, że mają oni prawo tam stać. Niewielka grupka na tyle skutecznie zablokowała trasę, że marsz musiał nieco zboczyć: „…Musieli się przedzierać przez parking między samochodami, gęsiego….” Obywatele z Rzeszowa uznają to za swój pierwszy sukces.
Bydgoszcz
Obywatele RP zostali spisani za kontrdemonstrację, natomiast narodowcy okrasili swój pochód racami. Używanie środków pirotechnicznych w trakcie zgromadzeń jest zabronione. Uchwała Miasta Bydgoszcz z dnia 25 września 2002 roku zakazuje w ogóle używania środków pirotechnicznych na terenie miasta z wyjątkiem 30 i 31 grudnia oraz 1 stycznia.
Tu jednak narodowcy taką zgodę uzyskali. Na pytanie, zadane w trybie dostępu do informacji publicznej, Urząd Miasta Bydgoszczy poinformował nas: „…uprzejmie wyjaśniam, iż organizator zgromadzenia (imprezy artystycznej – „happeningu historycznego poświęconego Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych”) z dnia 1 marca br. na skwerze Leszka Białego uzyskał zgodę na użycie środków pirotechnicznych w postaci rac świetlnych. Przedmiotowa zgoda udzielona została przez upoważnionego pracownika Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta Bydgoszczy.”
Bydgoszcz. Narodowcy z racami, Obywatele RP spisani przez policję
Lublin
Kilkunastoosobowa grupa Obywateli RP, a także kilka osób spoza ruchu zebrało się z antyfaszystowskimi transparentami w okolicy przemarszu narodowców. Były siły porządkowe. Jeden z narodowców zaatakował kontrdemonstrantów, ale został pochwycony i odprowadzony do radiowozu.
Łódź
Policja legitymowała pikietujących, ponieważ nie zachowali ustawowych 100 m odległości od marszu narodowców.
Katowice
3 marca w Katowicach, podczas kontrdemonstracji przeciwko marszowi nacjonalistów,policja nie reagowała na ataki słowne i groźby skierowane w stronę Obywateli RP, spisała natomiast pikietujących.
Podobne pikiety Obywateli RP odbyły się też w Kaliszu i Olsztynie.
Autodonosy
5 marca w Warszawie i we Wrocławiu 38 uczestników i uczestniczek ruchu Obywatele RP złożyło do prokuratury doniesienie na samych siebie w akcie obywatelskiego nieposłuszeństwa przeciwko nowelizacji ustawy o IPN. Wygłoszono oświadczenia, a ich treść oraz zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa złożono w biurze podawczym Prokuratury Okręgowej w Warszawie przy ul. Chocimskiej oraz Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu przy Podwalu. Akcja ta znalazła naśladownictwo także w innych miastach. W sumie 51 osób – członków ruchu Obywatele RP złożyło autodonosy do prokuratury w Warszawie, Wrocławiu, Bydgoszczy i Cieszynie.
Właściwe miejscowo prokuratury przesłały zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 55 Ustawy o IPN – najpierw do Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, a ta bez zbędnej zwłoki przekazała je do Okręgowej.
Kontrmiesięcznica
10 marca odbyła się przedostatnia kontrmiesięcznica Obywateli RP. Tym razem obeszło się bez prób ingerencji policji w czasie śpiewania hymnu. Trzem uczestniczkom ruchu Obywatele RP udało się zablokować na pewien czas przejazd samochodów wiozących polityków partii rządzącej.
Rocznica Marca‘68
8 marca pikieta Obywateli RP na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego wyrażała wątpliwości co do szczerości wypowiedzi prezydenta RP Andrzeja Dudy w świetle wprowadzonej przez jego ugrupowanie ustawy z dnia 26 stycznia 2018 r. o IPN – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
11 marca wzięliśmy udział jako współorganizatorzy w obywatelskich obchodach 50. rocznicy Marca’68 na Dworcu Gdańskim w Warszawie.
Prawybory
13 marca w Pracowni Duży Pokój w Warszawie, w ramach cyklu Wyborcze Wtorki, została zorganizowana debata na temat prawyborów. Rozmawiali: socjolog dr Jacek Kucharczyk (ISP), posłanka Ewa Lieder (Nowoczesna), poseł Marcin Święcicki (Platforma Obywatelska) oraz Paweł Kasprzak (Obywatele RP).
Inne
13 marca w Bydgoszczy Obywatele RP prowadzili pikietę protestacyjną przeciwko gloryfikowaniu Romualda Rajsa „Burego”. Pikieta miała miejsce przed Domem Polskim, w którym trwało spotkanie z udziałem m. in. syna „Burego”.
17 marca w wielu miastach Polski odbyły się demonstracje w ramach Światowego Dnia Walki z Rasizmem. Obywatele RP współorganizowali część z nich (między innymi we Wrocławiu, Gdańsku i Bydgoszczy).
22 marca na terenie parkingu sejmowego troje Obywateli RP zamanifestowało sprzeciw wobec łamania praw kobiet. Mimo legalnie posiadanych przepustek Staż Marszałkowska wyprowadziła ich siłą z terenu Sejmu.
30 marca z inicjatywy Demokratycznej RP i Obywateli RP wystosowany został list do ojca Mariana Waligóry, przeora Klasztoru Jasnogórskiego, wyrażający protest przeciwko planowanej na 14 kwietnia pielgrzymce nacjonalistów na Jasną Górę, będącej rokrocznie pretekstem do szerzenia nienawiści i nietolerancji. Pod listem podpisały się liczne organizacje oraz ludzie kultury i nauki.
Postępowania sądowe, prokuratorskie, policyjne
Uchylenie zarządzenia wojewody mazowieckiego
10 marca Sąd Okręgowy III Wydział Cywilny postanowił uchylić zarządzenie zastępcze wojewody mazowieckiego o zakazie zgromadzenia w dniu 10 marca 2018 r. zgłoszonego przez Arkadiusza Szczurka. W konkluzji sąd orzekł: „Wojewoda nie posiada kompetencji w zakresie zakazu zgromadzenia zgłoszonego w trybie uproszczonym”.
Uniewinnienia
7 marca Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia uniewinnił Macieja Bajkowskiego (OSA) oskarżonego o wyświetlanie 10 marca 2017 r. na pałacu prezydenckim napisu: „Zdradza ojczyznę kto łamie jej najwyższe prawo”. Sąd uniewinnił też Macieja Bajkowskiego (OSA) i Arkadiusza Szczurka (Obywatele RP/OSA) oskarżonych o „zakłócanie przez wzbudzanie zainteresowania uczestników” uroczystości państwowych w dniu 10 kwietnia 2017 r.
Sąd Rejonowy Wrocław Śródmieście uniewinnił 29 marca cztery osoby: Ewę Trojanowską, Izę Witowską, Małgorzatę Farynowską i Włodzimierza Komisarczyka. Postępowanie toczyło się o to, że obwinieni 7 listopada 2017 r., na ul. Trzemeskiej 12 we Wrocławiu uczestniczyli w pikiecie wsparcia przesłuchiwanym na komisariacie, trzymając baner z napisem: MAMY PRAWA, PRAWA LOGIKI, PRAWA FIZYKI, PRAWA CZŁOWIEKA. (art. 63a § 1 KW).
Umorzenia
W marcu Łukasz Biliński, sędzia sądu rejonowego dla Warszawy Śródmieścia, umorzył postępowania przeciwko manifestantom z lipca 2017 r., występującym przeciw zmianom w ustawach o sądach powszechnych, o KRS i o Sądzie Najwyższym. W postępowaniach tych obwinionych było łącznie 51 osób (art. 90 KW).
Sędzia Biliński umorzył też postępowania wobec 6 osób, które były obwinione o przeszkadzanie w zgromadzeniach smoleńskich odbywających się w czerwcu i w lipcu (art. 52 par. 2 pkt 1 KW).
Sędzia umorzył postępowanie. Reakcja policji była nieproporcjonalna
Wyroki i postanowienia prawomocne
17 lutego uprawomocniło się postanowienie sądu o umorzeniu postępowania wobec 10 obwinionych o czyn z art. 51 par. 1 KW. Postępowanie wszczęto na wniosek policji w związku z demonstracją pod siedzibą PIS na ul. Nowogrodzkiej w Warszawie w dniu 24 lipca 2017 r. Sędzia sądu rejonowego Anna Ziębińska orzekła, że czyn nie zawiera znamion wykroczenia.
Toczące się postępowania:
Warszawa
8 marca odbyła się kolejna rozprawa Tadeusza Jakrzewskiego, obwinionego o to, że stosował wobec funkcjonariusza policji groźbę bezprawną, mówiąc: „Jeśli jeszcze raz to zrobisz, to dam ci w ucho” (zarzut karny art. 224 § 2), który to czyn miał miejsce 10 maja 2017 r. w trakcie kontrmiesięcznicy. Następna rozprawa odbędzie się 25 kwietnia.
27 marca odbyła się kolejna rozprawa 7 osób obwinionych o próbę blokady marszu smoleńskiego (art. 52 par. 1). Chodzi o miesięcznicę 10 marca 2017 r., kiedy to obwinieni wraz z innymi kontrdemonstrującymi byli otoczeni potrójnym kordonem policji i spychani z terenu własnego zgromadzenia (zarzut z art. 52 par 1 i 4 oraz art. 141 KW). Przesłuchiwany w charakterze świadka był Cezary Jurkiewicz – koordynator i zgłaszający marsz smoleński. Kolejny termin w sprawie wyznaczono na 15 maja.
29 marca odbyła się kolejna rozprawa o blokowanie marszu ONR w dniu 29 kwietnia 2017 r. Obwinionych jest 19 osób, w tym jedna, która ze względów zdrowotnych została wyłączona ze sprawy. Na rozprawie przesłuchiwani byli świadkowie – funkcjonariusze policji, którzy dowodzili akcją zabezpieczania przejścia ONR na odcinku ul. Nowy Świat. Niestety świadkowie niczego praktycznie nie pamiętali. Wobec tego sąd postanowił wezwać kolejnych świadków. Kolejny termin w sprawie wyznaczono na 17 maja.
Łowicz
Akcja „Budzik Obywatelski”, polegająca na rozmowach i rozdawaniu ulotek na ulicach miast województwa łódzkiego. W Łowiczu grupa osób została wylegitymowana przez miejscowych funkcjonariuszy policji. Legitymowanie było rejestrowane przez jedną z uczestniczek akcji. Policjantka z Łowicza złożyła pozew o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych przez jedną z uczestniczek akcji „Błysk Budzik”. Na razie sąd w Łowiczu wydał postanowienie o przekazaniu sprawy do Sądu Rejonowego w Łodzi-Śródmieście, jako do sądu właściwego z racji zamieszkania pozwanej.
Nakło
Dwóm osobom postawiono zarzuty o treści: „Pomówienie grupy posłów o postępowanie mogące poniżyć ich w opinii publicznej i narazić na utratę zaufania potrzebnego do pełnienia funkcji publicznej w ten sposób, że na drzwiach biura poselskiego w dniu 1 stycznia 2018 r. umieścili napis „Macie krew na rękach PiS Piotr Szczęsny zginął przez Was’”, czyli art 212 par 1 KK. Prokuratura wydała postanowienie o zatwierdzeniu przeszukania dokonanego w mieszkaniu oskarżonych w dniu 3 stycznia w trybie „bez polecenia prokuratora w wypadku niecierpiącym zwłoki”, a także postanowienie o dozorze policyjnym i obowiązku stawiennictwa raz w tygodniu na komendzie.
Opole
Zarzut przewodniczenia nielegalnej demonstracji ma Michał Pytlik, członek partii Razem. Chodziło o jego udział w spontanicznym proteście w 2016 r. przeciwko karaniu pozbawieniem wolności kobiet, które dokonały aborcji.
Obwiniony wraz z innymi mieszkańcami jest regularnie ścigany przez lokalnych stróżów prawa za np. naruszenia miru domowego posła Jakiego (w jego biurze). Czynu tego dopuścił się, rzekomo przychodząc na jego dyżur poselski.
Przesłuchania
W marcu 2018 roku do ObyPomocy wpłynęły informacje o 23 przesłuchaniach.
Szczegóły dostępne są w comiesięcznym raporcie ObyPomocy.
Terminy przyszłych przesłuchań i rozpraw sądowych zgłoszonych do ObyPomocy dostępne są na stronie Obywateli RP w zakładce Kalendarz. Prosimy o wsparcie przesłuchiwanych i obwinionych.
Zażalenia i skargi
Odbyło się ostatnie posiedzenie przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Śródmieścia w związku z zażaleniami na zatrzymanie uczestników i uczestniczek ruchu Obywatele RP w dniu 24 lipca 2017 r. na Nowogrodzkiej w Warszawie, w czasie manifestacji pod siedzibą PiS. 8 marca sędzia Marzenna Ahwazi-Karwowska orzekła, podobnie jak inni sędziowie w poprzednich przypadkach, że zatrzymanie pana Romualda było legalne, ale nieuzasadnione i nieprawidłowo przeprowadzone.
Odbywają się kolejne posiedzenia przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Śródmieścia w związku z zażaleniami na zatrzymanie uczestników i uczestniczek ruchu Obywatele RP na Smolnej w Warszawie 11 listopada 2017 roku. Dnia 13 marca sąd rozpatrzył zażalenia na zatrzymanie Piotra Stańczaka i Jerzego Kozłowskiego (ObywateleRP), którzy trzymali baner „Zhańbiona Warszawa”. Byli zatrzymani najdłużej (6 godzin) i początkowo oskarżeni o propagowanie faszystowskiego ustroju totalitarnego (art.256 KK), z czego policja się na razie wycofała. Jako jedyni z zatrzymanych otrzymali protokół zatrzymania. Sędzia sądu rejonowego Anna Tyszkiewicz orzekła, że zatrzymanie było legalne i przeprowadzone prawidłowo, ale niezasadne. W międzyczasie odzyskaliśmy też nasz baner, na podstawie postanowienia sądu, w którym sędzia Jakub Kamiński uchylił postanowienie prokuratora o jego zatrzymaniu.
Sąd uwolnił nasz transparent. 11 listopada zaaresztowała go policja
W tej samej sprawie 19 marca sąd rozpatrzył zażalenia na zatrzymanie Daniela Wróblewskiego, a 23 marca Hanny Frem i Piotra Pytlakowskiego (ObywateleRP). Sędziowie Marta Pliśnik i Natalia Maszkiewicz orzekły, że wbrew twierdzeniom policji, Obywatele RP nie byli legitymowani lecz zatrzymani, oraz że było ono niezasadne i nieprawidłowe. O niezasadności i nieprawidłowości zatrzymania sąd powiadomi komendanta stołecznego policji i prokuraturę.
Zatrzymanie w Łodzi
7 marca odbyło się posiedzenie Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa rozpatrujące zażalenie na zatrzymanie Franciszka Jagielskiego pełniącego rolę straży w trakcie kontrmanifestacji opozycji ulicznej. Został on zatrzymany w swoim domu, na oczach sąsiadów i rodziny zakuty w kajdanki, przeszukano jego dom, skonfiskowano sprzęt i nośniki elektroniczne, a także atrapy broni i broń gazową, na którą posiadał zezwolenie. Następnie był on przez 20 godzin stale skuty, przewieziony z komisariatu w Łodzi do prokuratury warszawskiej. Dwukrotnie odmówiono mu podania leku,w wyniku czego stracił przytomność. Konieczna była interwencja pogotowia.
Sędzia Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa orzekła, że zatrzymanie było legalne, gdyż policja działała na zlecenie prokuratury, ale nieprawidłowo przeprowadzone i niezasadne.
Członek Straży Obywatelskiej zatrzymany za krytykę dziennikarki TVP. Metody znane z przeszłości
Apelujemy do aktywistów ruchów prodemokratycznych, antyfaszystowskich, proekologicznych i obrony praw człowieka spotykających się z nadużyciami ze strony policji, prokuratury lub innych organów władzy, a także sądzonych za udział w protestach czy blokadach, o przesyłanie informacji na adres ObyPomocy: pomocORP@protonmail.com, nawet jeśli pomoc prawną otrzymują z innych źródeł (choć oczywiście przede wszystkim wtedy, gdy pomoc prawna jest im potrzebna). Umożliwi nam to odnotowanie zdarzenia w Biuletynie Obywateli RP i ujęcie w raportach przesyłanych do innych organizacji.
Od redakcji:
Grono osób redagujących Biuletyn powiększyło się. Do Magdaleny Pecul-Kudelskiej i Agnieszki Dzikowskiej dołączyła Małgorzata Nowogońska. Pozwoli to na poszerzenie Biuletynu o systematyczny opis działań Obywateli RP. Korekta: Beata Geppert i Radosława Górska.
Na zdjęciu u góry: Pikieta Obywateli RP na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego, 8 marca
Jeżeli popierasz nasze działania, wesprzyj nas!
