Dzień Praw Człowieka w Polsce w 2019 roku

10 grudnia obchodziliśmy Dzień Praw Człowieka, na pamiątkę uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Co jeszcze działo się w Polsce w tym tygodniu?

10 grudnia Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego zaapelowała do członków Izby Dyscyplinarnej do powstrzymania się od wszelkich czynności orzeczniczych w prowadzonych sprawach, oraz do parlamentarzystów o podjęcie natychmiastowych działań ustawodawczych w celu uregulowania statusu orzeczeń zapadłych z udziałem sędziów powoływanych przez neo-KRS.

Artykuł 10 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka: Każdy człowiek przy rozstrzyganiu o jego prawach i zobowiązaniach lub o skierowaniu przeciwko niemu oskarżenia o przestępstwo jest uprawniony na warunkach całkowitej równości do sprawiedliwego i publicznego wysłuchania przez niezależny i bezstronny sąd.

Także 10 grudnia Rzecznik Praw Obywatelskich złożył pięć skarg na uchwały gmin o przeciwdziałaniu LGBT, do pięciu różnych wojewódzkich sądów administracyjnych (odpowiednio w Gliwicach, Krakowie, Warszawie, Lublinie i Rzeszowie). Uchwały te „dyskryminują osoby nieheteronormatywne i transpłciowe, wykluczając je ze wspólnoty samorządowej”.

Artykuł 12 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka: Nikt nie może być poddany arbitralnemu ingerowaniu w jego życie prywatne, rodzinne, domowe lub korespondencję ani też atakom na jego honor i dobre imię. Każdy człowiek ma prawo do ochrony prawnej przeciwko takim ingerencjom i atakom.

7 grudnia w Toruniu odbyła się konferencja „Solidarni z represjonowanymi” dotycząca ustawy z dnia 16 grudnia o drastycznym obniżeniu emerytur i rent funkcjonariuszom mundurowym zatrudnionym przed 1990 rokiem. Trwają także pikiety emerytów mundurowych przed sądami. W styczniu 2018 roku Wydział XIII Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w Warszawie skierował pytanie do Trybunału Konstytucyjnego o zgodność z konstytucją. Wyrok w Trybunale nie zapadł do dziś, a sędziowie, powołując się na pytanie skierowane do Trybunału, masowo zawieszali sprawy. W rezultacie na rozpatrzenie czeka ponad 30 tysięcy spraw.

Artykuł 8 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka: Każdy człowiek ma prawo do skutecznego odwołania się do kompetentnych sądów krajowych przeciw czynom stanowiącym pogwałcenie podstawowych praw przyznawanych mu przez konstytucję lub przez prawo.

Artykuł 10 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka: Każdy człowiek przy rozstrzyganiu o jego prawach i zobowiązaniach lub o skierowaniu przeciwko niemu oskarżenia o przestępstwo jest uprawniony na warunkach całkowitej równości do sprawiedliwego i publicznego wysłuchania przez niezależny i bezstronny sąd.

Artykuł 11 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka:  1. Każdy człowiek oskarżony o popełnienie przestępstwa ma prawo, aby uznawano go za niewinnego dopóty, dopóki wina nie zostanie udowodniona mu zgodnie z prawem podczas publicznego procesu, w którym miał wszystkie gwarancje konieczne do swojej obrony. 2.Nikt nie może być uznany za winnego popełnienia jakiegokolwiek przestępstwa na skutek działania lub zaniechania, które według prawa krajowego lub międzynarodowego nie stanowiło przestępstwa w chwili tego działania lub zaniechania. Nie wolno także wymierzać kary cięższej niż ta, która była stosowana w chwili popełnienia przestępstwa.

6 grudnia w krakowskim dodatku do Gazety Wyborczej ukazał się wywiad z Ameerem Alkhawlanym, irackim doktorantem deportowanym dwa lata temu z Polski. Ameer Alkhawlany na wniosek Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego został przetrzymany przez pół roku w areszcie ośrodka dla cudzoziemców, a następnie wydalony z Polski. W areszcie został rozebrany do naga, kopany i wyzywany. Nigdy ani on, ani jego adwokat  się nie dowiedzieli, jakie były wobec niego zarzuty.

Artykuł 5 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka: Nikt nie może być poddany torturom lub okrutnemu, nieludzkiemu albo upokarzającemu traktowaniu lub karaniu.

Artykuł 9 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka: Nikt nie może być poddany arbitralnemu zatrzymaniu i aresztowaniu lub wygnaniu z kraju.

Artykuł 2 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka: Każdy człowiek jest uprawniony do korzystania z wszystkich praw i wolności wyłożonych w niniejszej Deklaracji, bez względu na różnice rasy, koloru skóry, płci, języka, religii, poglądów politycznych lub innych przekonań, narodowości, pochodzenia społecznego, majątku, urodzenia lub jakiekolwiek inne różnice.

Nie wolno ponadto czynić żadnej różnicy w zależności od sytuacji politycznej, prawnej lub międzynarodowej kraju lub obszaru, do którego dana osoba przynależy, bez względu na to, czy jest on niepodległy, powierniczy, autonomiczny lub poddany innym ograniczeniom suwerenności.

To tylko doniesienia medialne z jednego tygodnia, i to z pewnością niepełne. Artykuły Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka nie są ani abstrakcją, ani czymś, czego wypełnienie mamy przez kogoś zagwarantowane. O każdy z nich potrzebujemy zawalczyć.

Magdalena Pecul – Kudelska

Na zdjęciu: Eleanor Roosevelt z Powszechną Deklaracją Praw Człowieka, źródło Wikimedia Commons, CC BY 2.0