Komunikat

Wczoraj, 5 lutego 2017, Obywatele RP rozpoczęli systematyczną pracę programowo organizacyjną. W Warszawie odbyło się kilkugodzinne spotkanie części z nas w gronie ok. 30 osób. Równolegle uruchomiona została platforma komunikacji elektronicznej. Wszyscy, którzy podpisali Deklarację Obywatelską otrzymali zaproszenie do niej. Na tej platformie zapadać będą wszystkie decyzje Obywateli RP.

Ustalono wstępnie przede wszystkim zasady podejmowania decyzji przez ruch Obywatele RP, który pozostaje nieformalnym ruchem obywatelskim. O wszystkich sprawach decydować mają wszyscy sygnatariusze Deklaracji Obywatelskiej w drodze głosowań, których właściwym miejscem jest platforma elektronicznej komunikacji. Nie istnieją u Obywateli żadne mechanizmy w rodzaju osób rekomendujących. Jedyne możliwe i dopuszczalne procedury weryfikacyjne będą miały na celu potwierdzenie tożsamości i będą pozostawały pod kontrolą.

Zaproponowano powołanie jedenastoosobowego Komitetu Inicjatywnego Obywateli RP. Będzie pochodził z wyborów. Nie będzie to jednak żadną miarą żadna władza Obywateli RP. Komitet Inicjatywny będzie odpowiadał wyłącznie za przygotowywanie decyzji, uchwał i stanowisk Obywateli RP, a każda z nich będzie podlegała głosowaniu wg ustalonych reguł.

Wszystkie decyzje dotyczące zasad głosowania i wyborów zostaną podjęte do środy, 8 lutego. Lista kandydatów do Komitetu Inicjatywnego będzie znana do wtorku, 7 lutego. Wybory zakończą się nocą 12 lutego.

Rozmawialiśmy również o programowych propozycjach. Wśród nich:

• Referendum obywatelskie. Takie, które odbywa się również wtedy, kiedy ani Sejm, ani żaden inny konstytucyjny organ nie zgodzi się na jego przeprowadzenie. Chodzi o rozszerzenie idei obywatelskiego nieposłuszeństwa. Niekoniecznie musi ono wymagać naruszeń prawa narażających na konsekwencje karne. Może dotyczyć nie tylko obywateli, ale również instytucji publicznych. I może być używane nie tylko w proteście, ale również do tworzenia podstaw obywatelskiego społeczeństwa i urządzania przez obywateli państwa, które staje się ich rzeczywistą własnością. Proponując prowadzenie referendum obywatelskiego, działając na jego rzecz i tworząc nacisk w tym kierunku, swoje żądania i postulaty adresowalibyśmy tym razem nie tylko do władzy PiS. Również do partii opozycji, od których domagalibyśmy się jednoznacznych deklaracji oraz wsparcia organizacyjnego i finansowego. Także do organów samorządu terytorialnego, od których żądalibyśmy przeprowadzenia referendów na własnym terenie – w akcie odmowy posłuszeństwa decyzjom władz państwa. Wreszcie od sądów, od których oczekiwalibyśmy potwierdzenia niezawisłości i orzekania o ważności głosowania obywatelskiego. Propozycja referendum skierowana byłaby także – co jest ważnym elementem projektu – do prawicowego elektoratu, będąc zaproszeniem do współdecydowania o ważnych sprawach państwa, które nie były dotąd poddane publicznej debacie i oddane pod osąd obywatelom. Jedną z intencji jest przełamanie podziału na wykluczonych i właścicieli wspólnego państwa.
• Referendum edukacyjne. Do udziału w komitecie referendalnym utworzonym przez koalicję organizacji pozarządowych związanych z edukacją, ZNP oraz kilku partii opozycji, zaproszono również Obywateli RP. Decyzja w tej sprawie jest trudna z kilku powodów. Po pierwsze w ruchach obywatelskich utarło się myśleć o współpracy z politykami jako o niepożądanej lub wręcz szkodliwej. Po drugie referendum – niezależnie od intencji uczestniczących w tej inicjatywie środowisk – jest w istocie niezwykle silnym politycznie plebiscytem przeciw PiS. Obywatele RP natomiast – w zgodzie z własną deklaracją – starają się przede wszystkim unikać definiowania polskiego problemu w kategoriach tak prostu pojmowanego konfliktu politycznego. Plebiscytarna pięść polityczna wymierzona w PiS może się okazać niezwykle skuteczna, co ma oczywiste zalety. Niemniej polityczny sojusz – np. ZNP i PO – który by w tej walce się ukształtował, nie rozwiązuje naszym zdaniem żadnego z polskich problemów: ani tych dotyczących polskiej demokracji, ani tych związanych z edukacją. Wreszcie nie jesteśmy w stanie zaakceptować artykułowanego dzisiaj przez opozycję przekonania o niewątpliwym i ogromnym sukcesie polskiej szkoły w ostatnich latach. Przy wszystkich tych zastrzeżeniach potrzeba zatrzymania pisowskiej dewastacji systemu oświaty jest pilna i niewątpliwa. Chcemy się włączyć w te działania, proponując ich rozszerzenie o skuteczne, szeroko zakrojone akcje nieposłuszeństwa i rozważając referendum obywatelskie również w tym przypadku.
• Lista politycznych postulatów, dotyczących najbardziej podstawowych zasad urządzenia praworządnego państwa. Ta lista od jakiegoś czasu powstaje z udziałem Obywateli RP w dialogu z innymi środowiskami. Chodzi o publiczną debatę o sprawach zasadniczych, angażujących – na ile to możliwe – obywateli z obu stron obecnego podziału. To działanie wiąże się z ideą obywatelskiego referendum, a także z podjętą już inicjatywą Forum Debat Fundamentalnych)
• Odzyskanie mediów publicznych. Proponowany jest tu cały szereg działań: pozwy o naruszenie dóbr osobistych przez naruszającą kilka konstytucyjnie chronionych wartości propagandę; pozwy o zwrot nienależnie opłacanego abonamentu radiowo-telewizyjnego; obywatelski nacisk na reklamodawców mediów rządowych; bojkot mediów; akcje protestacyjne.

Nad tymi i innymi działaniami będziemy pracować, wspólnie decydując o przyjętych kierunkach i priorytetach – obok systematycznie dotychczas prowadzonych działań: w obronie ludzkiej godności w trakcie miesięcznic smoleńskich; o prawo demonstrowania na terenie sejmu w ramach akcji „Tych klientów nie obsługujemy” i innych akcji nieposłuszeństwa.

Przyjmując zasady otwartej dyskusji, demokratycznych decyzji i niehierarchicznej organizacji, Obywatele RP stają się miejscem, w którym wszelki, najostrzejszy nawet spór w sprawach programowych, organizacyjnych, personalnych i każdych innych jest dopuszczalny publicznie jako naturalny element pluralizmu i demokracji.

Paweł Kasprzak