Zakaz wstępu na teren Sejmu. Obywatele RP wygrywają w Strasburgu

W związku z manifestacją w obronie sądów w 2017 roku, Dagmara i Paweł Drozd otrzymali roczny zakaz wstępu na teren Sejmu. Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że doszło do naruszenia ich prawa do wolności słowa

22 czerwca 2017 roku Dagmara i Paweł Drozd, w niewielkiej grupie Obywateli RP i działaczy LGBT, weszli na teren otaczający Sejm. Chcieli tam zaprotestować przeciwko procedowanym wówczas ustawom sądowym oraz ograniczeniom wolności zgromadzeń.

Na teren Sejmu dostali się legalnie, z przepustkami. Rozwinęli transparenty z napisami: „Wolność zgromadzeń” i „Brońcie niezależności sądów” oraz tęczowe flagi. Po chwili Straż Marszałkowska siłą wyciągnęła ich poza Sejm, zabrała przepustki i transparenty.

Komendant Straży Marszałkowskiej wydał decyzję o rocznym zawieszeniu im prawa wstępu do budynków sejmowych [99 osobom w tamtym czasie zabroniono prawa wstępu do Sejmu – red.]. Komendant powoływał się na zarządzenie marszałka Sejmu („W uzasadnionych przypadkach, mając na względzie zachowanie spokoju i porządku oraz zapewnienie bezpieczeństwa Sejmu i Senatu, Komendant Straży Marszałkowskiej może czasowo zawiesić prawo wstępu do budynków”).

Drozdowie złożyli skargę w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym. Zarzucili komendantowi, że złamał należne im prawa konstytucyjnie, bo podstawą jego decyzji było prawo wewnętrzne, jakim jest zarządzenie marszałka Sejmu, a nie prawo powszechnie obowiązujące. Po drugie, zabraniając wstępu do Sejmu ograniczył im prawo do informacji publicznej, a elementem tego jest prawo wstępu na posiedzenia organów kolegialnych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny skargę oddalił tłumacząc, że takich skarg nie rozpatruje. Sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który skargę rozstrzygnął na niekorzyść Drozdów. Odwołali się więc do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Podkreślali, że zakaz narusza artykuł 10 (wolność słowa) i artykuł 11 (wolność zgromadzeń i stowarzyszania się) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Wskazywali, że sankcja była nieproporcjonalna i została nałożona w sposób arbitralny, bez możliwości jej skutecznego zaskarżenia do sądu. ETPCz skargę przyjął i właśnie (6 kwietnia 2023 r.) zapadł wyrok w tej sprawie.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Dagmara i Paweł Drozd zaskarżają decyzję komendanta Straży Marszałkowskiej

Trybunał zauważył, że zakaz wstępu na teren Sejmu uniemożliwił Dagmarze i Pawłowi uzyskanie informacji z pierwszej ręki na temat działalności organów administracji publicznej. Tym samym ingerował w ich prawo do wolności wypowiedzi. Choć zakaz, którym zostali objęci, miał podstawę w prawie krajowym, to Drozdowie nie mieli żadnej możliwości odwołania się od niego i przedstawienia argumentów w swojej obronie.

ETPCz stwierdził, że podobna ingerencja w prawo skarżących do wolności słowa nie była „konieczna w demokratycznym społeczeństwie”, przez co doszło do naruszenia art. 10 Konwencji.