List do Parlamentarnego Zespołu ds. Monitorowania Przestrzegania Praw Człowieka i Obywatela

Parlamentarny Zespół ds. Monitorowania Przestrzegania Praw Człowieka i Obywatela najwyraźniej uznał, że z przestrzeganiem naszych praw w Polsce jest wszystko w porządku. 23 lutego 2018 r. wysłaliśmy do Zespołu niniejsze pismo, niestety po ponad miesiącu wciąż pozostaje bez odpowiedzi, dlatego zdecydowaliśmy je upublicznić. Opozycji parlamentarnej w takiej formie dziękujemy za współpracę.

Szanowny Panie Przewodniczący,

Parlamentarny Zespół ds. Monitorowania Przestrzegania Praw Człowieka i Obywatela powstał 12 czerwca 2017 r. z inicjatywy ruchu Obywatele RP i odbył do tej pory cztery posiedzenia, z czego trzy merytoryczne:

1. 27 września 2017 r. – dyskusja nt. ustawy o zgromadzeniach publicznych,
2. 26 października 2017 r. – wysłuchanie strony społecznej w sprawie konsekwencji udziału w zgromadzeniach,
3. 23 listopada 2017 r. – wysłuchanie strony społecznej w sprawie incydentów naruszających regulacje prawne.

Żadne z tych posiedzeń nie skończyło się opublikowaniem wniosków dla strony społecznej. Zespół nie wydał stanowiska w sprawie żadnej z dyskutowanych kwestii, a jedynie własny regulamin. Wspomnianym regulaminem Zespół określa się jako „apolityczna grupa zainteresowana zagadnieniem przestrzegania praw człowieka i obywatela w Polsce” oraz zobowiązuje się do:

1. „Inicjowania i prowadzenia systematycznego monitoringu naruszania praw obywatelskich w przypadkach indywidualnych i systemowych.
2. Prowadzenia konsultacji społecznych celem wypracowania rozwiązań prawnych gwarantujących przestrzeganie praw człowieka i obywatela.
3. Współpracy z organizacjami obywatelskimi, pozarządowymi, środowiskami akademickimi i eksperckimi zajmującymi się problematyką praw człowieka i obywatela.
4. Współpracy z instytucjami europejskimi oraz grupami parlamentarnymi państw, w których działają zespoły parlamentarne zajmujące się problematyką praw człowieka i obywatela.
5. Inicjowania debaty poświęconej zagadnieniom praw człowieka, ich znaczenia dla demokratycznego ustroju państwa i jego prawa, przeciwdziałania dezinformacji związanej z rolą, znaczeniem i przestrzeganiem praw człowieka w Polsce.
6. Przygotowania projektu ustawy „Prawo o zgromadzeniach” i innych projektów oraz wsparcie inicjatyw obywatelskich w tym zakresie”.

Ponadto Zespół zobowiązuje się do odbywania posiedzeń co najmniej raz na kwartał.

W związku z tak ambitnie określonymi kompetencjami i zadaniami, które – zakładamy – Zespół wziął na siebie z własnej nieprzymuszonej woli, domagamy się udzielenia szczegółowych informacji:

1. Jakie wnioski i w jakich obszarach Zespół wyciągnął z prowadzonego monitoringu przestrzegania praw obywatelskich w Polsce? Jak prowadzony jest ten monitoring?
2. Jakie wnioski wyciągnięto z odbytych dwóch wysłuchań strony społecznej w zakresie tematycznym objętym działaniem Zespołu? Czy zostały one opublikowane, czy strona społeczna została o nich poinformowana? Czy zaproponowano dalsze konsultacje i działania, jeśli tak – jakie?
3. Z jakimi i którymi organizacjami (NGOs, nieformalne ruchy obywatelskie, agencje Unii Europejskiej, etc.) Zespół prowadził konsultacje?
4. Jakie debaty odnośnie do praw człowieka i obywatela zostały zainicjowane przez Zespół i jakie rozwiązania zaproponowano w ich toku?
5. W jakiej fazie oraz po jakich konsultacjach i z którymi organizacjami zajmującymi się prawami człowieka i obywatela w Polsce znajdują się obecnie prace nad ustawą o zgromadzeniach publicznych?
6. Czy odbytymi dotychczas tylko trzema posiedzeniami merytorycznymi Zespół daje do zrozumienia, że w Polsce nastąpiła znacząca poprawa przestrzegania ww. praw i czy znajduje to uzasadnienie we wnioskach z prowadzonego monitoringu tych zagadnień?

Prosimy o pilne zwołanie posiedzenia Zespołu z udziałem strony społecznej, w tym ruchu Obywatele RP, i udzielenie nam szczegółowych odpowiedzi na zadane pytania.

W Polsce mamy do czynienia z postępującym regresem praw człowieka i obywatela. Wobec obywateli realizujących konstytucyjne prawo do pokojowych zgromadzeń stosowane są szykany policyjne, prowadzonych jest obecnie kilkaset postępowań karnych wobec aktywistów opozycji pozaparlamentarnej. Władza wkracza na kolejne obszary swobody pokojowego wyrażania poglądów i pozwala na zgłaszanie kolejnych zgromadzeń cyklicznych – wojewoda mazowiecki zarejestrował trzecie, po miesięcznicach smoleńskich i Marszu Niepodległości, zgromadzenie cykliczne w stolicy. Do 2021 roku w Godzinę „W” na Placu Zamkowym będzie się odbywało wydarzenie animowane ostatnio przez grupę prawicowych organizacji, m.in. Redutę Dobrego Imienia założoną przez Macieja Świrskiego i stowarzyszenie senatora PiS Jana Żaryna.

Wciąż pozostaje w mocy niekonstytucyjne zarządzenie marszałka Kuchcińskiego uniemożliwiające obywatelom wchodzenie na obrady zespołów i komisji parlamentarnych, a także na teren okołosejmowy. Zostało ono wydane 1 sierpnia 2016 r. jako sankcja wobec tych, którzy w lipcu pokojowo manifestowali swój przeciw wobec procedowania ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, faktycznie go likwidującej i sprowadzającej do roli pisowskiej atrapy.

Za tamten protest zostały wszczęte przez Kancelarię Sejmu postępowania z art. 193 kodeksu karnego, tj. o naruszenie miru domowego. W dwóch procesach Obywatele RP zostali z tego zarzutu oczyszczeni i prawomocnie uniewinnieni.

Marszałek Marek Kuchciński swoimi zakazami, które trudno uznać za zgodne z ogólnie obowiązującymi normami prawa (a przez to nieprawne i niesprawiedliwe), pozbawił wielu z nas konstytucyjnych praw bez orzeczenia sądu. Praw wynikających z mandatu Posła na Sejm RP pozbawił również posłów partii opozycyjnych, którzy nie mogą się spotykać z obywatelami na terenie Sejmu RP.

Walka o podstawowe prawa konstytucyjne, również te dające nam prawo uczestniczenia w pracach parlamentu, jest naszym priorytetem.

Oczekujemy więc stanowczych działań Zespołu mających na celu wyegzekwowanie od Kancelarii Sejmu i marszałka Kuchcińskiego naszego obywatelskiego prawa wstępu do Sejmu, który obecnie możemy tylko oglądać zza barierek.

Oczekujemy, że odpowiedzi na zadane pytania usłyszymy w gmachu Sejmu. I tylko tam.

W przeciwnym razie uznamy, że dalsze prace Zespołu ds. Monitorowania Przestrzegania Praw Człowieka i Obywatela z naszym udziałem są bezzasadne i będziemy postulować rozwiązanie Zespołu.

Z poważaniem,

Obywatele RP

Obywatele RP